📰 نشست علمی «توحید در صحیفه سجادیه» با حضور اندیشمندان اهلسنت و شیعه در قم برگزار شد
بیست و دومین نشست از سلسله نشستهای علمی مذاهب اسلامی، روز سهشنبه ۱۵ مهر ۱۴۰۴ با موضوع «توحید در صحیفه سجادیه» در مؤسسه آموزشی پژوهشی مذاهب اسلامی در شهر قم برگزار شد. این نشست با همکاری دانشگاه و پژوهشگاه قرآن و حدیث و با حضور اساتید برجسته حوزههای علمیه اهلسنت و شیعه برگزار گردید.
در این نشست، «شیخ محمود خوشخبر»، استاد حوزه علمیه اهلسنت و مترجم صحیفه سجادیه، این اثر را «دائرةالمعارفی از توحید، اخلاق، عرفان و انسانشناسی اسلامی» توصیف کرد و گفت: «صحیفه سجادیه تنها مجموعهای از دعاها نیست، بلکه گنجینهای از معارف ناب اسلامی است که از زبان امام زینالعابدین صادر شده و اشتراکات عمیق آن با آموزههای قرآن کریم و سنت پیامبر (ص) را به روشنی نشان میدهد.»
شیخ محمود خوشخبر با تأکید بر جایگاه امام سجاد (ع) نزد اهلسنت گفت: «محبت اهل بیت پیامبر(ص) جزء لایتجَزّی از ایمان نزد اهل سنت است. اهل سنت، با انصاف و دور از تعصب نابجا، همواره حقوق اهل بیت را پاس داشته و ایشان را در جایگاه رفیعی دانستهاند» وی افزود: «صحیفه سجادیه دانشگاهی برای تربیت انسان موحد است؛ توحید در آن نهتنها یک مفهوم فلسفی، بلکه رابطهای زنده و عاطفی با خداوند است.»
وی در ادامه به محورهای مختلف توحید در صحیفه سجادیه پرداخت، از جمله توحید ذاتی، افعالی، عبادی، صفاتی و توحید در طاعت، و با استناد به آیات قرآن و احادیث نبوی، این مفاهیم را تحلیل کرد.
در ادامه نشست، «حجتالاسلام و المسلمین احمد غلامعلی»، عضو هیئت علمی دانشگاه قرآن و حدیث، با تمرکز بر توحید صفاتی و آثار آن، تأکید کرد که توحید در صحیفه سجادیه صرفاً یک بحث نظری نیست، بلکه «توحیدی جاری در زندگی» است. وی گفت: «امام سجاد (ع) صحیفه را به گونهای املا کردهاند که توحید در آن نهتنها مفهومی فلسفی، بلکه تجربهای زیسته و عاطفی است.»
او با اشاره به دعای چهلوهشتم صحیفه، افزود: «درخواست امام از خداوند برای قرار گرفتن در زمره اهل توحید، نشاندهنده آن است که انسان باید موحدانه بیندیشد، سخن بگوید و رفتار کند. این توحید نباید صرفاً لقلقه زبان باشد، بلکه باید به ایمان قلبی تبدیل شود.»
دکتر غلامعلی همچنین به تأثیر توحید در زندگی انسان اشاره کرد و گفت: «توحید باید به گونهای باشد که انسان هرچه بیشتر آن را بچشد، بیشتر مشتاق شود. این اشتیاق از محبت الهی سرچشمه میگیرد و هرچه محبت بیشتر باشد، توحید باوری نیز عمیقتر خواهد شد.»
وی با اشاره به دعای ششم و بیستویکم صحیفه سجادیه، آنها را نمونههایی از توحید کاربردی در زندگی دانست. او گفت: «در این دعاها، امام سجاد (ع) از خداوند میخواهد که انسان را از گناهان حفظ کند، دلش را از تقوا پر کند، و او را در مسیر محبت الهی نگه دارد. این دعاها نشان میدهند که توحید نهتنها در اندیشه، بلکه در رفتار، احساس و امید انسان جاری است.»
غلامعلی در پایان با اشاره به دعای مکارمالاخلاق، قدرت خداوند را محور دعاها دانست و گفت: «در صحیفه سجادیه بیش از سیوشش مورد به قدرت الهی اشاره شده است. این قدرت نهتنها در آفرینش، بلکه در هدایت، حمایت و تحول دل انسان نیز جاری است. باید با فقرات صحیفه زندگی کنیم، نه فقط آن را بخوانیم.»
پایگاه علمی تخصصی مذاهب اسلامی ایران
پژوهش مؤسسه مذاهب اسلامی 
