يكى از اوقات مهم ماه شعبان براى سالك إلى اللّه آخرين جمعه آن است. از كتاب «عيون» از «عبد السلام بن صالح هروى» نقل شده كه مىگويد: در آخرين جمعه شعبان به ديدن ابى الحسن على بن موسى الرضا عليهما السّلام رفتم، حضرت فرمودند: «ابا صلت بيشتر شعبان گذشت و اين آخرين جمعه آن است، كوتاهى گذشته خود را در اين ماه جبران كن بسيار دعا و استغفار كن و خيلى قرآن بخوان، و از گناهانت توبه كن، تا وقتى ماه رمضان مىآيد مخلص براى خدا باشى و هيچ امانتى بگردنت نباشد مگر اين كه آن را رد كنى و هيچ كينهاى از مؤمنى در دلت نباشد مگر اين كه آن را از بين ببرى و از هر گناهى كه انجام مىدهى، دست بردار. تقواى خدا را پيشه كن و در نهان و آشكارت به او توكل كن «و كسى كه به خدا توكل كند خدا براى او كافى خواهد بود.و در باقيمانده اين شهر اين دعا را زياد تكرار كن:«اللّهم إن لم تكن غفرت لنا في ما مضى من شعبان، فاغفر لنا في ما بقي منه»،
خدايا اگر در اين مدت كه از شعبان گذشته، ما را نبخشيدهاى، در مدتى كه از آن مانده ما را بيامرز، زيرا خداوند متعال باحترام ماه رمضان، در اين ماه افراد زيادى را از آتش رها مىكند».
اين فرمايشات حضرت «عليه السّلام» پيام و دستور العملى براى اهلش در اين مورد و تمام موارد مانند آن است. بنابراين آن را حفظ كرده، غنيمت بدان و به آن عمل كن.
[سه روز آخر شعبان]
روزه اين سه روز براى كسى كه تمام اين ماه را روزه نگرفته،فضيلتى دارد كه سزاوار نيست مراقب آن را ترك كند. صدوق رحمه اللّه از امام صادق عليه السّلام روايت نموده است: «كسى كه سه روز آخر شعبان را روزه گرفته و آن را به ماه رمضان وصل كند، خداوند روزه دو ماه پى در پى براى او مى نويسد».
اعمال و مراقبات آخر ماهها به جهت اصلاح آنچه كه در تمام ماه از بين برده غير از اعمالى است كه در اينجا گفتيم، چنانچه در تمام ماهها به اعمال آخر ماه اشاره كرديم.
يكى از اعمال مهم ماه رمضان در شب آخر شعبان است و آن دعايى است كه در كتاب اقبال براى اين شب و شب اول ماه رمضان، روايت نموده است. و اهل آن تكليف آمادگى براى وارد شدن در ميهمانى خداوند متعال را بتفصيل از اين دعا مى فهمند.
ترجمۀالمراقبات آیت الله ملکی تبریزی، ص : 191،193.
